Rawest: Bölgedeki STK’ların görünürlüğü azaldı, elitler ortamı olma riski var

Rawest Araştırma ve Kürt Çalışmaları Merkezi’nin birlikte yürüttüğü “Doğu ve Güneydoğu’da Sivil Toplum Manzarası ve Covid-19 Etkisi” araştırmasında bölgedeki STK’ların görünürlüğünün azaldığı ve online ortamların elitleşme riski öne çıktı.

Rawest Araştırma ve Kürt Çalışmaları Merkezi’nin birlikte yürüttüğü “Doğu ve Güneydoğu’da Sivil Toplum Manzarası ve Covid-19 Etkisi” araştırmasının raporu yayımlandı. Çalışma, Kürt illerinde faaliyet gösteren Sivil Toplum Kuruluşları’nın son yıllarda değişen durumuna, yaşadıkları sorunlara ve ihtiyaçlarına, Covid-19’dan nasıl etkilendikleri ile karar alma mekanizmalarına etkisine odaklanıyor.

Araştırma kapsamında Türkiye’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki 40 STK temsilcisiyle derinlemesine mülakatlar gerçekleştirilirken, sivil toplum alanında çeşitli pozisyonlarda görev alan 379 kişiyle anketler yapıldı. Araştırmada, 2015 yılında Çözüm Süreci’nin sona ermesi ve 15 Temmuz darbe girişiminin ardından uygulanan OHAL ile zayıflayan sivil toplumun, Covid-19 sebebiyle yeni bir krizle karşı karşıya olduğu gözlendi. Katılımcılar, OHAL ile birlikte sivil toplumun meydanlardan salonlara çekildiğini, Covid-19 sebebiyle de salonlardan online ortamlara çekilmek zorunda kalındığını vurguladı. Bu durumun ise sivil toplumu “bir elitler ortamı” olma riskiyle karşı karşıya bıraktığı belirtildi.

Dünya ve Avrupa ile kıyaslayınca sağlık alanında çalışmaları olumlu karşılayan STK temsilcileri, sürecin yönetilme biçimine eleştiriler yöneltirken, hükümetin sivil toplumun önerilerine, sahayla ilgili birikimlerine kulak vermediğini ve sivil toplumla iş birliğine yanaşmadığı görüşü hakim. Araştırmaya katılan her 5 kişiden 3’ü, STK’ların 5 yıl öncesine kıyasla görünürlüğünün ve aktifliğinin azaldığını belirtiyor. Katılımcılar bunu ise 15 Temmuz darbe girişimi sonrası sivil topluma yönelik başlayan baskı ve KHK’larla kapatılması şeklinde açıklıyor. Araştırmanın çıktısı olarak pandemiyle birlikte sıklıkla tartışılmaya başlayan eğitimde fırsat eşitsizliği, güvenli gıdaya erişim, sürdürülebilir mekânsal düzenlemeler gibi konularda faaliyetlerin arttırılması bu alanlarla ilgili kaynakların açılması yeni dönem beklentileri öne çıkıyor.