Diyarbakır seçimleri ve düşündürdükleri / ANALİZ  

 VEYSİ POLAT

 Bölgede ilk kayyum uygulaması 2007’de Abdullah Demirbaş’ın Sur Belediyesi’nde hayata geçirdiği, Türkiye’de bir ilk teşkil eden “Anadilde Hizmet” uygulaması ile başlamıştı. Demirbaş tutuklanmış, yerine Vali Yardımcısı kayyum olarak atanmıştı. Cezaevinde iken yeniden aday gösterilen Demirbaş, Sur’da AK Parti ve HÜDA-PAR’ın da oylarını alarak rekor bir oy oranıyla yeniden başkanlık koltuğuna oturmuştu.

Diyarbakır’ın Bağlar İlçesi’nde bir seçmen oy kullanmaya bu şekilde götürülmüştü. Diyarbakır’da 2018 seçimlerine göre katılım oranı düşüktü. 2018 Genel Seçimleri’nde 881 bin kişi oy kullanırken, 31 Mart’ta sandık başına 816 bin kişi gitti.

Halk kayyum politikasını kabul etmedi

Bu sonuç, aslında kayyum uygulamasına Diyarbakır’ın prim vermediğinin bir göstergesi idi. 2019 yerel seçimlerinde de aynı tavrı gördük. 2007’den sonra ikinci kayyum uygulaması yine hendeklerin kazıldığı, aylar süren sokağa çıkma yasağının uygulandığı, çatışma, ölüm ve göçlerin yaşandığı Sur ve Silvan belediyelerinde ilk uygulandı. Daha sonra 2014 seçimlerinde BDP’den seçilen, daha sonra HDP’ye geçen 102 belediyenin 96’sına kayyum atandı.

2014’e göre AK Parti eridi

31 Mart Mahalli İdareler Seçimleri’nde Diyarbakır seçmeni kayyumlara geçit vermedi. HDP’nin Büyükşehir Belediye Eşbaşkan adayları Adnan Selçuk Mızraklı ve Hülya Alökmen Uyanık, %62.8 oy aldı. 2014 seçimlerinde BDP’li adaylar Gültan Kışanak ve Fırat Anlı %55 ile seçilmişlerdi. O dönem AK Parti’nin adayı Galip Ensarioğlu %35 oy alırken, Diyarbakır’da AK Parti’nin aday gösterdi kayyum %31.2 oyda kaldı. Yani HDP oyları 7 puan artarken, AK Parti’nin oyları %4 oranında eridi.

Küskün AK Partililerin etkisi

Diğer ilçelerde de tablo değişmedi aslında. Daha önce AK Parti içinde kurucu üye ve ilçe başkanlıkları yapmış isimler aday adaylıkları kabul görmeyince ya Saadet Partisi’nden aday gösterildi ya da Bağımsız olarak seçime girdi. Bu isimler kimi yerde de etkili oldu diyebiliriz.

Örneğin; AK Parti Kulp’ta oylarını %40’lara çıkardı ama kaybetti. Kaybetmesinin en büyük faktörlerinden biri de daha önce AK Parti’de ilçe başkanlığı yapan kişinin bağımsız aday olması ve %9 oranında oy alması.

Yine Çınar’da AK Parti kuruculuğu yapmış ve halen mevcut ilçe başkanlığı yapan Mehmet Ali Arzu, oğlu Davut Arzu’yu aday yapmak istedi ancak Genel Merkez Yusuf Durmaz ismini tercih etti. Son dakikada Arzu’nun damadı Mahmut Delil Saadet Partisi’nden adaylığını açıklayınca AK Parti tabanının oyları bölündü. AK Parti burada %31.5, Saadet Partisi adayı %24.5 oy alınca seçimin galibi %43 ile HDP oldu.